Bologna Üniversitesi Filologlarından Antik Mühürler ve Yazı İlişkisi Üzerine Yeni Araştırma
Bologna Üniversitesi’nde görev yapan filolog Silvia Ferrara, antik mühürler ile güneybatı Asya’da yazının ortaya çıkışı arasındaki yakın ilişkinin bilindiğini ancak mühürlerdeki görüntüler ile yazının şekilleri arasındaki bağlantının daha önce pek incelenmediğini belirtti. Ferrara, araştırmacıların bu mühürlerdeki görüntülerin Mezopotamya’daki ilk yazı sisteminde kullanılan işaretlerin oluşumuna katkıda bulunup bulunmadığını sorguladığını açıkladı.
Yazı, karmaşık düşünceleri ve bilgileri aktarmak için sembolleri belirli kurallar çerçevesinde düzenleyen bir sistemdir. Ancak bu sistemin oluşmadan önce, insanlar temel kavramları semboller aracılığıyla iletişim kuruyordu. Araştırmacılar, antik silindir mühürlerdeki tasarımları proto-çivi yazısına ait bilinen işaretlerle detaylı bir şekilde karşılaştırdı.
İncelenen silindir mühürler, yazının ortaya çıkmasından önceki döneme aittir. Mühürler üzerinde bulunan bazı görüntülerin, proto-çivi yazısında kullanılan işaretlerle benzerlik taşıdığı belirlendi. Örneğin, püsküllü kumaşlar veya ağlarla sarılı kaplar gibi nesnelerin mühürlerdeki tasvirleri, proto-çivi yazısındaki karşılık gelen işaretlerle benzer şekilde ifade edilmişti.
Proto-çivi yazısında püsküllü kumaşı temsil eden işaretler, aşağı doğru inen çoklu dikey çizgilerle bezeli üçgen şekillerden oluşmaktadır. Araştırmacılar, Mezopotamya’nın Uruk ve Susa kentlerinde bulunan silindir mühürlerde dokuma yapan insanların benzer tasvirlerine rastladı. Benzer şekilde, ağla kaplanmış kapların mühürlerdeki görselleri de proto-çivi yazısındaki karşılıklarıyla uyumlu bulundu.
Silvia Ferrara, bu keşfin yazının gelişim sürecinde önemli bir kavramsal sıçrama olduğunu belirterek, “Yazının icadı, insan bilişsel teknolojilerinde önemli bir dönüm noktasıdır. Bu araştırma, geç tarih öncesi döneme ait görsellerin, en eski yazı sistemlerinden birine nasıl entegre edildiğini göstermektedir” şeklinde konuştu.
Proto-çivi yazısı, ilk olarak tarım ve tekstil ürünlerinin üretim ve ticaretini takip etmek için bir muhasebe aracı olarak kullanılmıştı. Ancak bu sistemin öncesinde, silindir mühürler ticaretin kayıt altına alınmasında benzer bir amaç taşıyordu. İnsanlar, bu mühürleri kil tabletlerin üzerine baskı yaparak işlemleri kaydediyordu.
Araştırmanın bulguları, Mezopotamya’nın güneyinde bulunan silindir mühürlerin, proto-çivi yazısının gelişimine doğrudan katkıda bulunduğunu gösteriyor. Ferrara, “Bu tasarımlara başlangıçta atfedilen anlamın, bir yazı sistemine nasıl entegre edildiğini gördük” diyerek araştırmanın önemine vurgu yaptı.
